Schaar

Kapsalons.
Het zijn uitstekende plaatsen om te lezen of te mediteren maar in beide gevallen rijzen problemen.
Om te beginnen is het leesaanbod erbarmelijk. Ik beweer niet dat ik de tijdschriften bij de kapper niet bekijk, ik zou zelfs zeggen dat ik ze met een zekere gretigheid opensla, maar mijn enthousiasme is van korte duur.
Ten tweede worden we in het kapsalon vaak tot praatjes verplicht, meestal niet omdat de persoon die de schaar hanteert daar zelf zoveel zin in heeft, maar uit een soort vrees niet aan de verwachtingen van de klant te voldoen.

Voor deze problemen bestaat een oplossing die eenvoudig en haalbaar is voor iedereen: het boek op de kapperstoel. Het halve of hele uur bij de kapper kunt u op deze manier zinvol invullen, zelfs met meditatie, want u zal merken dat een simpel gebaar als een boek bovenhalen een perfect antidotum is tegen praatzucht.
Het houdt evenwel risico's in.
Hoe verlaat u de comfortabele kapperstoel als u een romanwereld induikt en de echte wereld vergeet waar u per slot van rekening toch overgeleverd bent aan een schaar?

Daarom. De kapperstoel is de plaats van het middelmatige boek. Het soort boek dat ontegenzeglijk kwaliteiten bezit maar waar ook iets aan hapert, denkt u bijvoorbeeld aan een spanningsboog die te wensen overlaat of houterige dialogen - zaken die overigens verwaarloosbaar zijn als de roman in kwestie op alle andere gebied geniaal is maar dat komt in de praktijk weinig voor.

Middelmatige boeken bestaan in veel gedaanten. De vraag dient zich aan: wat is dan het beste middelmatige boek voor de kapperstoel? Want het goede nieuws is dat dit boek bestaat. Enige tijd geleden mocht ik het ontdekken. Het draagt de titel Historia del pelo, is geschreven door de Argentijn Alan Pauls, en verscheen in het Frans als Histoire des cheveux.
De protagonist van deze roman is de jonge Argentijn Monti, of beter de haardos van deze Monti. Monti wijdt zijn dagen aan de zoektocht naar het perfecte kapsel, de coupe die zijn leven zal veranderen. Terwijl hij zijn haar laat knippen, verlengen, kleuren of vlechten, wellen herinneringen op aan zijn kinderjaren en puberteit in het chaotische twintigste eeuwse Argentinië. Alain Pauls verweeft de pijnlijke peripelen van Monti met de geschiedenis van het land, steeds vanuit hetzelfde vertrekpunt: Monti's haardos.

Ik heb alleen recensies van Histoire des cheveux gelezen. De roman zelf, dat begrijpt u, wacht op een kappersbezoek. Inhoudelijk gezien vindt u geen beter boek voor de kapperstoel. Als de critici nu unaniem lovend zouden zijn hebben we een probleem, maar dat blijkt niet zo. De zinnen van Alan Pauls, die overigens een Borges-specialist is, noemen zij oeverloos en beladen met metaforen, een beetje in de stijl van Proust maar niet op hetzelfde niveau. Dat maakt de leeservaring enigszins slopend. De neuzen wijzen in dezelfde richting: Histoire des cheveux blinkt uit in middelmatigheid.