Niet de schrijver, de lezer moet fantasie hebben.
(Harry Mulisch)

vrijdag 18 november 2011

De boetiek van de Grote Gevoelens



Tegen een writer's block is niets zo probaat als een bezoek aan de boetiek van de Grote Gevoelens. Het voordeel is dat de stock daar nooit uitgeput raakt. Ik weet niet hoe de verkoper zijn voorraad beheert, maar op elk moment heeft hij alles bij de hand. Binnengaan is een risico. Je gaat buiten met minstens één artikel, dat moet je weten. Als je niets ziet dat je bevalt, komt de verkoper wel op je af. Achter zijn toonbank heeft hij een schuif Avant-garde, dat is misschien iets voor jou. Tenzij je op zoek bent naar Buitenlandse Gevoelens?

De eerste tafel is die met de Modieuze Emoties. Altijd gevuld, zelfs na een klantentoeloop. Errond scharen zich de Grote Gevoelens. Bij de Positieve Gevoelens wil je niet zijn. Alle gelukkige families zijn dezelfde, weet je wel. De Negatieve Gevoelens dus. Binnen dat gamma zijn Verdriet, Furie en Ontgoocheling klassiekers. Je hebt ze in verschillende sterktes, je kan zelfs cocktails samenstellen. Hun werking? Impeccable. Maar (dit zeg ik je erbij want van de verkoper zal je het niet horen, die wil vooral verkopen): vergeet niet om de kleine lettertjes te lezen. De Grote Gevoelens brengen veel aan de gang maar ze hebben bijwerkingen. Daar moet je tegenkunnen.

Wil je een veilige keuze, ga dan voor Verontwaardiging. Meestal komt Verontwaardiging in de vorm van een boek. La femme de Gilles van de Belgische schrijfster Madeleine Bourdouxhe werkt bijvoorbeeld goed. Die roman verscheen in 1937. Madeleine Bourdouxhe was toen negenentwintig en La femme de Gilles was haar debuut. Van bij het begin voel je de passie die het personage en de schrijfster doorvoert.

Het verhaal gaat over Elisa, de vrouw van Gilles, die onvoorwaardelijk van haar man houdt en zich opoffert voor hem. Op een dag ontdekt ze dat hij vreemdgaat. Het verdriet neemt haar liefde niet weg. Als ze ziet hoe moeilijk haar man het heeft met zichzelf, beslist ze te doen alsof ze niets weet, te wachten tot de affaire over is. Je voelt de knoop die zich in de maag van Elisa heeft gelegd en die nooit weggaat, niet als ze haar kinderen verzorgt, niet als ze op Gilles wacht, niet als ze met hem in bed ligt. Je ergert je aan haar, je hebt zin om haar door elkaar te schudden, om te roepen dat ze zich niet mag laten doen, maar tegelijkertijd sidder je. Want die liefde die Elisa voelt, daar word je stil van.
Madeleine Bourdouxhe schrijft op een ingetogen, sensuele manier. En op het eind geeft ze je een klap in het gezicht.

Verontwaardiging komt nog vaker voor in de vorm van hedendaagse romans (de verhuis naar de tafel met de Modieuze Gevoelens lijkt imminent). Als je de verkoper niet specifieert dat je iets klassieks wil, is de kans groot dat hij je Het hoorcollege van Pola Oloixarac meegeeft, wat een goed alternatief is, zeker als je een staaltje literatuur 2.0 wil proeven. Hedendaagser kan niet. Bovendien is het in zijn soort bijzonder doeltreffend. Nog niet eens halverwege bereik je al die verhoogde staat van alertheid die zo noodzakelijk is om te schrijven.
Pas wel op (het staat niet in de kleine lettertjes, maar ik zeg het je erbij): na deze roman wordt alles wat je ziet een verhaal. Daar moet je ook tegen kunnen.

La femme de Gilles, Actes Sud Collection Babel, 155 p.
De romans en verhalen van Madeleine Bourdouxhe zijn in het Nederlands vertaald en uitgegeven door Atlas in het boek
Verzameld werk.

Geen opmerkingen: