Café Luxembourg

'In Nederland maken ze die zoet,' zei mijn vriendin E.
Wij zaten in de veranda, pardon, de serre van Café Luxembourg op het Spui in Amsterdam. Van ons tafeltje hadden we uitzicht op Athenaeum Boekhandel en een aangrenzend plein. Lange blonde meisjes met wapperende sjaals reden op de fiets voorbij. Op het plein was er een boekenmarkt.
In de gelagzaal waren alle tafels bezet. Er werd gelezen, gepraat en kroket gegeten. Kalfskroket. Maar wij hadden frieten besteld. Frites, zeggen ze hier.
In Café Luxembourg - uit te spreken op zijn Frans - kwam wijlen Martin Bril ook vaak. Van boven zijn bord (kroketten) observeerde hij wat er gebeurde. Altijd iets te zien, hier. Café Luxembourg is het soort gelegenheid waar Harry Mulisch en consoorten in hun pauzes een bakje troost tot zich nemen. Het stenen bruidsbed had ik mee naar Amsterdam. Daarvoor lag het nog steeds op mijn nachttafeltje.
Maar Het stenen bruidsbed is geen boek om zomaar even te lezen voor het slapengaan. Het geldt als een van de belangrijkste werken uit de naoorlogse literatuur. De hoofdpersoon is een Amerikaanse tandarts, Norman Corinth. Voor een tandartsencongres gaat hij naar de Oost-Duitse stad Dresden. Corinth kent Dresden. Tijdens de oorlog heeft hij de stad gebombardeerd. Hij krijgt een relatie met een Duitse vrouw. Het boek verscheen precies vijftg jaar geleden en is een van de mijlpalen in het oeuvre van Mulisch.

Mijn vriendin E. en ik waren niet gekomen om Mulisch te spotten. Die zouden we sowieso 's avonds zien op het feest van De Bezige Bij. Nu wilden we lunchen. Salade caprese en een bord frites.
'Zoet?' Ik lachte. 'Dat meen je niet!'
'Echt waar,' zei mijn vriendin E. 'Met suiker in de plaats van azijn.'

Het was geen grap: de mayonaise proefde echt zoet. En de frites waren zacht. Maar de kroketten van de buren zagen er verrukkelijk uit.