Handleiding voor FB-maagden (naweeën van Perec)

Je wil lid worden van Facebook, niet omdat de wereld moet weten dat je vanavond pizza gaat bakken of dat je dit weekend met vrienden in de calanques kampeert, neen, dit alles houd je liever voor jezelf.
Je doet het ook niet om links te plaatsen naar lovende recensies van je boeken want in dat opzicht ben je akkoord met Italo Calvino, die nu al twee jaar je favoriete auteur is.
"Hoe anoniemer de schrijver blijft, hoe meer het werk voor zich kan spreken!" Tot vervelens toe moeten je vrienden dit citaat van Calvino aanhoren. Je weigert toe te geven dat het niet past in deze tijd. Om hun hachje te redden, dat weet jij ook, moeten schrijvers tegenwoordig zelf voor de promotie van hun boek instaan. Maar voorlopig blijf je Calvino's woorden verkondigen. Feit is dat je nog geen enkel boek hebt gepubliceerd en dat het er niet naar uitziet dat dit onmiddellijk zal gebeuren.

Dat je eigen motieven om op Facebook te gaan zuiver zijn, durf je niet te beweren. Je vindt het een handig medium om oude vriendschappen aan te poken en contacten te onderhouden, maar dat is niet je voornaamste drijfveer, daarin ben je tegenover jezelf eerlijk. De waarheid is dat je voyeuristisch bent (je noemt het zelf "nieuwsgierig"), je wil weten naar welk restaurant vriendin A gaat, of vriend B een nieuw lief heeft, welke reis C nu weer gemaakt heeft, welk boek D tegenwoordig leest, hoe het nieuw kapsel van E eruitziet en hoeveel kilo de baby van F nu al weegt.

De maanden gaan voorbij. Misschien zijn het zelfs jaren. Intussen weet je niet meer hoelang je al deel uitmaakt van de Facebook-community. Je hebt enkele keren gedacht om eruit te stappen, maar iets houdt je tegen. Je vermoedt dat het vooral aan de benaming ligt. Virtual suicide.
Maar elke keer je inlogt, heb je pijnlijke gevoelens. Vaak is het dingen naar goedkeuring van je vrienden gewoon te flagrant.

Daarnet heb je een nieuwe profielfoto geplaatst. Sommige van je vrienden veranderen elke week hun foto. Het geeft je plaatsvervangende schaamte. Hoe kunnen ze hun ijdelheid zo etaleren?
Hoe minder de anderen van jou weten, hoe beter. Vervelend is wel dat je vrienden je hier voortdurend op aanspreken. Op je Wall krijg je berichten in de trant van:
Waar blijft die foto?
Wat heb je te verbergen?
We willen je zien.
Je hebt die berichten genegeerd tot je vrienden je begonnen te taggen, het liefst op onflatterende foto's. Toen moest je actie ondernemen.

Je nieuwe foto is in zekere zin een statement. De trend is brutaal kijken. Geposeerd. Verveeld scoort ook goed. Daarom plaats jij een foto waarop je lacht. Gewoon spontaan, al heeft het ook te maken met de twee flessen rosé die je met zijn vieren hebt gekraakt op een gewone donderdagmiddag. Maar dat verzwijg je op Facebook.

Van die rosé heb je 's anderendaags een droge tong en daar heb je last van tijdens het lopen. Hoewel je twee keer op stap moet overgaan, stroomt je hoofd toch weer leeg. Plots, uit het niets, hoor je de eerste zin van dit verhaal. En dan nog één en nog één en terwijl je loopt, luister je naar de zinnen die zich ontvouwen in je hoofd en die duidelijk geïnspireerd zijn door je eerste kennismaking met Georges Perec. Je vergeet je voornemen een aanknopingspunt te zoeken om over On Beauty te schrijven van Zadie Smith.

Dat boek heeft je verwachtingen niet ingelost, al sta je positief tegenover Zadie Smith, je leest haar artikelen met name graag, en je wilde haar roman gewoon goed vinden. Maar vanaf de eerste bladzijden ging het mis. Je stond verstomd, hoe ongeloofwaardig was die beginsituatie niet! Je gunde Smith het voordeel van de twijfel en las verder, maar de zaken verbeterden niet. Je had het moeilijk met de personages, je vond ze karikaturaal.

Terwijl je aan het lopen bent, nog steeds met die kartonnen tong, besluit je verder niet meer over On Beauty te schrijven. Je stelt vast dat je op literair vlak nogal onverdraagzaam wordt. Dat ligt, bedenk je, aan al die goede auteurs die je dit jaar hebt ontdekt. Je denkt aan Thomas Mann, Alberto Moravia en Primo Levi. En zeker aan Roberto Bolaño. Italo Calvino blijft natuurlijk bij de top. Ook Georges Perec, waarvan je nu een tweede boek leest, is je aan het vormen. Ja, je kan het al voorspellen, met Perec krijgt Calvino een geduchte rivaal.

On Beauty, Hamish Hamilton, 443 p.