Een nieuw systeem

Mijn vriendin S. en ik zaten op een bank naast het tennisplein waar onze zonen aan het spelen waren. Het was de eerste les van het nieuwe schooljaar en per uitzondering was de man van S. ook meegekomen, die na zes weken op zee voor een dag thuis was.
-Als je wil kan ik je een lift geven naar Antibes, zei S.
-Ga je naar Antibes? vroeg haar man.
-Vrijdag, zei ze.
-Wat ga je daar doen? vroeg hij.
-Eens rondkijken, zei ze.
-Nagels? fluisterde ik.
Ze schudde haar hoofd en gaf een tikje tegen haar wang. Ik begreep toen dat ze naar Anne-Marie ging. S. is verslaafd aan Anne-Marie. Om de zes weken gaat ze naar haar instituut op Cap d’Antibes. Ze is een van de enige gewone klanten. Anne-Marie’s cliënteel bestaat uit oude Russische gravinnen en de vrouwen van voetbalsterren.

S. keek langs me heen naar haar man.
-Het is nog verbeterd, fluisterde ze.
-Wat bedoel je? vroeg ik.
-Er is een nieuw systeem, zei ze. Ze zette grote ogen op.
-Een nieuw systeem?
-Een machine, fluisterde ze. Iets revolutionairs!
-Wat doet het dan?
-Die machine maakt haar twintig jaar jonger. Echt ongelooflijk!
-Haar? vroeg ik.
S. wierp een blik op haar man en streek vlug met een vinger over haar wang.

Anne-Marie, wist ik toen weer, sprak over de huid van haar klanten als over een persoon. Ze zei bijvoorbeeld, Ze is moe vandaag. Of, Ze is verwaarloosd. Anne-Marie kende altijd een (peperduur) trucje om haar erbovenop te krijgen.
Toen S. me dat had verteld, had ik gelachen en voorbeelden gevraagd. De waarheid was dat ik niet spotte, maar mogelijkheden zag. Ik dacht aan de familie Bigtree in Swamplandia! van Karen Russell, die op een eiland tussen de moerassen van zuidelijk Florida een krokodillenpretparkje uitbaat. De kinderen gaan niet naar school en hebben geen vrienden, ze leven geïsoleerd op hun eiland waar ze hun ouders helpen in Swamplandia!, wereldvreemd maar gelukkig, tot hun moeder, de befaamde Hilola Bigtree die elke dag in een groen bikinietje in een poel met alligators duikt, sterft en de beste attractie van het park wegvalt. Daarna blijven de klanten uit. De zekerheden van de Bigtree’s vallen weg, en Chief Bigtree en de drie kinderen zoeken elk op hun manier een weg naar een nieuw leven.

Wat me zin had gegeven om de roman van Karen Russell te lezen, was de filter waardoor haar personages naar het leven keken. Hun realiteit bestond uit een bouwvallig amusementspark met negenentachtig alligators, ze kenden niets anders. Mijn enthousiasme over Anne-Marie had ook te maken met perspectief. Ik stelde me Anne-Marie voor in haar cabine, elke dag van negen uur ’s morgens tot zeven uur ’s avonds, een leefwereld waarin huiden zoals mensen vermoeid waren of aan hun lot overgelaten maar zich na enkele sessies hervonden, opleefden, jawel, tot volle ontplooiing kwamen, en toen beeldde ik me de gesprekken in die zich in het salon ontvouwden, de ontboezemingen van de klanten, en ik bedacht hoe de blik van Anne-Marie zich vormde via de huid van haar cliënteel, hun glimmende plekjes, verstopte poriën, couperose, bruine vlekken en kraaienpootjes.
Die leefwereld, sprak ik mezelf in, biedt romaneske mogelijkheden.

De man van S. deed me opschrikken.
-Heb je dat gezien? riep hij.
Ik keek naar het tennisveld. De kinderen deden een behendigheidsspel. De ploeg op de rechterhelft zette op en de linkerploeg moest de bal opvangen met een soort net.
-Eindelijk, zuchtte hij. In de plaats van te spreken over al die nieuwe systemen van jullie zou je beter naar het tennis kijken.

Toen het spel was afgelopen, moesten de kinderen ballen verzamelen. De man van S. vertelde over de havens die hij deze zomer had aangedaan. Hij was kapitein op het jacht van een Chinese miljonair. Er was geen eiland in de Middellandse Zee waar hij nog niet had aangemeerd.
Na de les liepen we naar de auto. S. zei dat ik moest laten weten of ik meewilde naar Antibes.
-Wat ga je daar nu echt doen? vroeg haar man.
-Investeren in de toekomst, zei ze.

Swamplandia!, Atlas-Contact, 462 p. Een recensie leest u hier.