Niet de schrijver, de lezer moet fantasie hebben.
(Harry Mulisch)

vrijdag 22 juli 2011

Snavelgevoel



Ik reed met de kinderen naar het zwembad voor de dagelijkse zwemles.
'Ik voel iets aan mijn neus,' zei ik.
'Wat is het?' vroeg E.(5) vanop de achterbank.
'Het kriebelt. Kan je iets zien?' Ik draaide me half om.
'Ik zie niets,' zei hij.
'Ik heb zo'n gevoel.' Ik trok aan mijn neus. 'Zou het kunnen dat ik een snavel krijg?'
'Een snavel?'
Ik strekte mijn nek en maakte pikbewegingen.
'Je wordt toch geen kip?' Hij klonk paniekerig.
'Kôôôt!' antwoordde ik.
'Ik wil geen mama die een kip is!' E. begon te huilen.

Het is wreed, maar ik kan er niets aan doen. Sinds ik Le fabricant de miroirs van Primo Levi heb gelezen overvalt me dit.
Le fabricant de miroirs is een bundel verhalen en overpeinzingen die Primo Levi neerpende tussen 1968 en 1986. Vanaf het eerste verhaal had de Italiaanse schrijver me in zijn greep. In "L'interview" keert een man keert 's avonds terug van zijn werk. Het regent, hij is moe. In een donkere steeg wordt hij aangesproken: "Mag ik u interviewen?" Een onzichtbaar buitenaards wezen stelt hem vragen over de mensensoort: Hoe verteren jullie? Waarom besteden jullie zoveel tijd aan het wassen van jezelf en van alles wat je omgeeft? Hoe sterven jullie? Op welke leeftijd? Sterft iedereen? Hoe gebeurt de voortplanting? Het is een grappig, absurd verhaal waardoor je het voor de hand liggende even in vraag stelt.
Het titelverhaal gaat over een spiegelmaker die een Mimet heeft gefabriceerd, een metafysische spiegel die niet gehoorzaamt aan de wetten van de optica maar het beeld reproduceert dat anderen van iemand hebben. Hij kleeft de flexibele spiegeltjes op het voorhoofd van zijn moeder, zijn verloofde, zijn vrienden. Met de (rampzalige) gevolgen vandien.
Maar het verhaal dat mij heeft besmet - "besmet" is hier het goede woord - is "La grande mutation", over Isabella, een jong meisje dat plots last krijgt van koorts, jeuk en een schilferige huid. Haar ouders gaan met haar naar de dokter. De diagnose is "La grande mutation", een ziekte waarbij de patiënt na verloop van tijd in een vogel verandert. Dat gebeurt ook. Isabella begint vleugels te ontwikkelen en transformeert ten slotte helemaal. Niet veel later worden de kinderen van haar klas ziek en haar ouders ook en uiteindelijk worden al de mensen uit haar omgeving vogels. Het verhaal klinkt absurd, maar het is zo goed verteld dat het heel aannemelijk lijkt.

Het boek was al een maand weer in de bibliotheek toen ik het snavelgevoel voor het eerst kreeg. Gisteren was het weer zover.
'Je lijkt wel een specht met je haar zo,' zei N. toen ik uit de douche kwam. Daarna gebeurde het. Het huis was me te benauwd. Ik haastte me door de gang en de keuken naar buiten. In de tuin bleef mijn blik rusten op de eik. Op de top van de eik. Ik spreidde mijn vleugels net toen E. kwam aangelopen. Hij riep: 'Nee, mama, geen specht worden, papa gaat niet meer amoureux op je zijn!'
Ik heb mijn vleugels toen ingevouwen, maar wie zal zeggen wat volgende keer zal gebeuren?

Le fabricant de miroirs, Livre de Poche, 219 p.

(U loopt nu misschien naar de bibliotheek of de boekhandel, dat risico neem ik, maar ik wil achteraf geen klachten horen. U bent gewaarschuwd: het kan gevolgen hebben.)

Geen opmerkingen: