Russische vertaling

Op het terras van Le Claridge stonden mannen in maatpak te praten en te telefoneren. De ruiten van het café waren beslagen. Ik drentelde op straat, belde het nummer dat ik had gekregen. Een man kwam naar buiten. Ik ben David, zei hij. Hij nam me mee naar een prefab gebouw waar ik mijn naam moest opgeven en een badge kreeg. Daarna liepen we naar de kade die toegankelijk was via een ijzeren draaideur, bewaakt door twee veiligheidsagenten. Ze controleerden mijn badge, ik mocht door.

Een rode loper was over de kade uitgerold. Voor de boten hingen spandoeken met klinkende, cursief gedrukte namen. We liggen op het eind, zei David. We kwamen voorbij hoge tafels met dienbladen vol hapjes en gebak, alles onaangeroerd. Op de jachten waren tafels gedekt met gesteven linnen, kristal en verse snijbloemen. In de zijgalerijen stonden bemanningsleden te roken. Zo liepen we tot ver op de kade tot David ten slotte halt hield voor een hoog, glanzend wit motorjacht. Hier is ze, zei hij, vierenveertig meter, drie-deks. Hij bleef een tijd eerbiedig naar de boot kijken.

De eerste gasten arriveerden rond zessen. Ze begaven zich naar het middendek, waar de dj en de barman zich hadden geïnstalleerd. Op een kwartier tijd was de boot vol. Er hing een gemoedelijk sfeertje. De mensen praatten, dronken een glas, aten een schijf chorizo of een zalmcanapé, vervoegden dan weer een andere groep. Ondertussen viel een mooi wisselend licht over de haven waardoor het zicht op Le Suquet, de Croisette en de eilanden kon doorgaan voor een briefkaartpanorama.

Af en toe kwam David iets vragen. Of ik de glimlachende man in het blauw gezien had want dat was de baas die alles betaalde, of ik die en die al had genomen, of ik het van achter de draaitafel had geprobeerd. Ik schikte me naar zijn wensen. Tegen half negen werd de bar gesloten en de muziek stopgezet. De bemanning ruimde de aperitiefborden weg en dimde het licht. Drie vierde van de gasten vertrok terstond naar een ander feestje, de anderen bleven op het donkere dek staan met een leeg glas en verlieten de boot pas toen ze inzagen dat er echt niets meer te krijgen was.

In enkele minuten was het jacht weer brandschoon. Op de tafels stonden dienbladen met scampi’s en glaasjes mousse in verschillende pasteltinten. Het drankaanbod was uitgebreid met champagne en wodka.

De nieuwe gasten waren Russen. Ze zetten onmiddellijk koers naar het bovendek waar een geanimeerde conversatie ontstak. De aanvoerder was een kleine, nog redelijk jonge man met een neiging tot obesitas. Bij het spreken maakte hij driftige handgebaren. De mannen dromden rond hem samen en bedienden zich intussen van de wodka die op zilveren plateaus rondging, sommigen namen twee glaasjes tegelijkertijd, terwijl de vrouwen met een besmuikt glimlachje toekeken en zwegen.

Ik omcirkelde het gezelschap en probeerde me voor te stellen waar het gesprek over ging, hoe deze mensen zich tot elkaar verhielden, welk leven ze hadden. De moeite was tevergeefs. Ik had het gevoel dat een mij onbekend verhaal van Francis Scott Fitzgerald zich voor mijn ogen ontrolde, een roman van de slag van The Great Gatsby, misschien zelfs nog beter, maar in een Russische vertaling. Zeer frustrerend.

Er waren overigens bijzonder weinig vrouwen. In hun haute couture jurken, met fonkelende edelstenen om de hals en de vingers, stonden ze erbij als dure trofeeën, maar als je ze een tijd bleef observeren keek zag je dat ze een rol speelden. Het waren getemde roofdieren.

Of hun ware aard die avond naar boven kwam, kan ik helaas niet zeggen. Om half tien was mijn opdracht afgelopen. Ik nam afscheid van David en beloofde dat ik de foto’s snel zou doorsturen.

The Great Gatsby, Penguin, 177 p.

De Côte d'Azur van Scott en Zelda

Mijn vriendin zei dat ze uitgenodigd was op een feest volgende vrijdag. Ze twijfelde of ze zou gaan. Ik vroeg of ze iets anders had op die dag. Ze zei, Nee. Ik vroeg of ze alleen was uitgenodigd. Ze zei dat haar man ook was gevraagd, dat hij graag wilde gaan. Ik vroeg of het haar een saai feest leek. Ze zei, Integendeel. Ik vroeg wie het feest gaf. Ze zei dat het een verrassingsfeest was voor een vrouw die veertig werd, ze kende de vrouw pas een jaar en alleen oppervlakkig, daarom vroeg ze zich af waarom ze uitgenodigd was: voelde de man van die vrouw zich misschien verplicht om haar te vragen? Ik vroeg, Lijkt die man iemand die belang hecht aan verplichtingen? Ze dacht van niet, ze zei dat hij uitvinder was, hij had een vest uitgevonden waarmee je kan vliegen, reisde voortdurend de wereld rond en Brad Pitt was een kennis van hem. Ik vroeg, Komt Brad Pitt ook? Ze had de mogelijkheid nog niet overwogen, ze zei dat het zou kunnen. Ik vroeg, Waar wonen die mensen? Ze vroeg, Weet je het groot domein liggen op de heuvelflank boven de afrit van de autosnelweg? Ik dacht van wel, dat ik dat gezien had. Ze zei dat hun villa daar stond, maar dat het feest doorging in het kasteel van Christian Dior, dat het een "black tie"-feest was en dat de vrouwen iets aan moesten dat te maken had met Christian Dior, dat was het probleem. Ik zei dat ze lipstick van Dior aan kon of panty's of anders kon ze een kleed huren, dat was zeker mogelijk in Cannes. Ze knikte maar kon niet verbergen dat het een halfslachtige knik was. Ik zei, Wat ga je anders doen, de hele avond thuiszitten en denken aan dat feest? Ik zei, Weet je welke kans je hebt, je kan de sfeer opsnuiven van les années folles, The Jazz Age, de Côte d'Azur van Francis Scott Fitzgerald, die in de jaren twintig met Zelda op Cap d'Antibes neerstreek, de auteursrechten opsoupeerde van The Great Gatsby, die roman over de rijke Amerikanen tijdens het interbellum, over het toppunt van The American Dream verpersoonlijkt door de mysterieuze Gatsby die elke avond feesten geeft in zijn villa maar zich nooit aan de gasten vertoont, over de relaties tussen al die mensen onderling, hun huwelijken en hun affaires, ja, met de auteursrechten van die roman financierde Scott Fitzgerald het frivole leven van Zelda en hemzelf, de excentrieke feesten die hem inspireerden tot z'n roman Tender is the Night, die niet zo bekend als The Great Gatsby maar ook steengoed, en dan wil jij thuisblijven?
Ik zei, Jij doet wat je wil, maar als jij niet gaat ga ik. Met jouw man.

The Great Gatsby, Charles Scribner's Sons, 218 p.

La garden-party

'Waarom heb je dat niet op de uitnodiging gezet?' vroeg de eerste gast.
'Zie ons hier nu staan,' zuchtte zijn vrouw.
'Een feest in de sfeer van les années folles, en dan kom ik in een short en slippers?'
Ze keek allebei beteuterd.
Grapjes maken kon nu niet meer, concludeerde ik. Het was aan de gastvrouw om de gemoederen te kalmeren.
'Het zit alleen in mijn hoofd,' zei ik. 'Ik wilde jullie niets opleggen. Een feest moet ongedwongen zijn. Wat kan ik jullie aanbieden?'

Ik ging de gasten voor naar de tuin. Om niet te vallen moest ik al mijn aandacht op het grindpad richten. Toen we het gras hadden bereikt, bleef ik even staan om op adem te komen en mijn jurk glad te strijken. Op twee jaar tijd was het de derde keer dat ik de jurk droeg, wat nog altijd verschrikkelijk duur uitkwam per keer. Het was ook de tweede keer in mijn leven dat ik mijn nagels rood had gelakt. En de keren dat ik die rode pumps had bovengehaald waren op één hand te tellen. Ik kreeg er pijnlijke voeten van. Maar dat was nu geen excuus.

Toen we hadden beslist om een tuinfeest te geven, had ik een inval gekregen: het zou een feest worden zoals de Amerikaanse schrijver Francis Scott Fitzgerald op de Côte d'Azur vierde in de jaren twintig. Toen Scott Fitzgerald in 1925 met Zelda naar Zuid-Frankrijk reisde, was The Great Gatsby net verschenen. In het kielzog van de rijke Amerikaanse kunstliefhebbers Gerald en Sara Murphy kwamen de Fitzgeralds naar Cap d'Antibes. Ze brachten de zomer door in Villa Saint-Louis, het huidige Hotel Belles-Rives, en financierden hun verblijf met de auteursrechten van The Great Gatsby.
Overdag luierden ze op de fijne zandstranden van de kaap, de avonden en nachten vedreven ze op excentrieke tuinfeesten in het gezelschap van Pablo Picasso, Fernand Léger, Rudolf Valentino, Ernest Hemingway en andere beau monde.
De dolle jaren twintig, lokaal les années folles gedoopt, werden overzees bekend als The Jazz Age.

Tijdens die lange zomer op Cap d'Antibes begon Francis Scott Fitzgerald te schrijven aan Tender is the night, het verhaal van de gerenommeerde psychiater Dick Diver en zijn steenrijke, maar psychisch labiele echtgenote Nicole. In hun villa aan de Franse Riviera leiden ze een extravagant leven, omringd door artiestenvrienden. Een van hen is Rosemary Hoyt, een Amerikaanse actrice. Ze wordt stapelverliefd op Dick Diver en ze krijgen een affaire. Het huwelijk gaat wankelen, Nicole krijgt steeds meer zenuwinzinkingen, Dick ontwikkelt een drankverslaving. Zij overleeft, hij gaat ten onder.

Deze droevige afloop was ik eigenlijk vergeten. De sfeer die Scott Fitzgerald oproept, vulde mijn hoofd. Als ik aan een tuinfeest dacht, zag ik zon, lekkere hapjes, drank naar ieders believen en een vleugje glamour. Daar was ik aan blijven denken, ook toen ik drie keer een loodzware boodschappenkar naar de auto duwde, zes uur werkte aan vijfenveertig gevulde courgettes en tomaten, vier quiches, twee pizza's, taboulé, farfalle met pesto, tapenade en hummus en ondertussen drie kleine kinderen trachtte te animeren, telefoontjes pleegde om stoelen te ronselen, en me afvroeg wanneer we in hemelsnaam de barbecues zouden schoonschrobben.

Vrolijk stemgeluid maakte een eind aan mijn dagdromerijen. Flarden Frans, Engels en Nederlands dreven de tuin in. Ik hoorde auto's de laan oprijden, het getinkel van glazen tegen het mijne.